De gestilde psyche
Summary
The silenced psyche – On fascination, trauma and the death drive
The death drive, and its organic basis, has always been a controversial psychoanalytic concept. The author explores the possibility of the existence of the death drive by examining a condition he terms ‹fascination›, in which every psychic dynamic is stopped. ‹Fascination› is described as an extreme intensity of attention with suspension of all affectivity and thinking. This ‹silenced psyche› is seen as a fundamental dimension in trauma. Repetition-compulsion can also be linked to this condition of suspended affectivity. In this case repetition-compulsion and defence are not opposites of each other but work together in the service of an ultimate defence against all affects and ideas. In anthropological terms, ‹fascination› may be understood as the most radical form of escape from the painful human condition, as it takes shape in the humanizing process of structural trauma.
Literatuur
- Bion, W.R. (1959). Attacks on linking. In W. R. Bion, Second thoughts – Selected papers on psycho-analysis (p. 93-109). Londen: Maresfield Library, 1990.
- Bion, W.R. (1962). A theory of thinking. In W.R. Bion, Second thoughts – Selected papers on psycho-analysis (p. 110 -119). Londen: Maresfield Library, 1990.
- Bion, W.R. (2005). The Italian seminars. Londen / New York: Karnac.
- De Rijdt, L. (2007). Trillen op de valentie van de adolescentie. In: M. Kinet en W. Vanmechelen (red.), Tussen ruis en storingen … De golflengte vinden in psychoanalytische therapie (p. 61-74). Antwerpen / Apeldoorn: Garant.
- Freud, S. (1893-95). Studies over hysterie. Werken 1 (p. 438-706). Amsterdam: Boom.
- Freud, S. (1915). Driften en hun lotgevallen. Werken 7 (p. 23-44). Amsterdam: Boom.
- Freud, S. (1916-17). Colleges inleiding tot de psychoanalyse. Werken 7 (p. 217-606). Amsterdam: Boom.
- Freud, S. (1920). Aan gene zijde van het lustprincipe. Werken 8 (p. 165-218). Amsterdam: Boom.
- Freud, S. (1926), Remming, symptoom en angst. Werken 9 (p. 196-268). Amsterdam: Boom.
- Freud, S. (1939). De man Mozes en de monotheïstische religie. Werken 10 (p. 323-442). Amsterdam: Boom.
- Geyskens, T. & van Haute, Ph. (2003). Van doodsdrift tot hechtingstheorie – Het primaat van het kind bij Freud, Klein & Hermann. Amsterdam: Boom.
- Grotstein, J.S. (2007). A beam of intense darkness – Wilfred Bion’s legacy to psychoanalysis. Londen: Karnac.
- Laplanche, J. & Pontalis, J.-B. (1976). Vocabulaire de la psychanalyse. Paris: puf, 1976.
- Merleau-Ponty, M. (1945). Fenomenologie van de waarneming. Amsterdam: Ambo, 1977.
- Sartre, J.-P. (1940). L’Imaginaire – Psychologie phénoménologique de l’imagination. Parijs: Gallimard, 1986.
- Stein, R. (1999). Psychoanalytic theories of affect. Londen: Karnac Books.
- Thys, M. (1999). Doodsdrift en verleiding van Freud tot Baudrillard: bespreking van Weatherill (1998). Tijdschrift voor Psychoanalyse, 5, 179-183.
- Thys, M. (2006). Fascinatie – Een fenomenologisch- psychoanalytische verkenning van het onmenselijke. Amsterdam: Boom.
- Van Bouwel, L. (1998). De onnoembare dreiging van het oneindige heelal – Bion en de psychose. In J. Dehing (red.), Een bundel intense duisternis – Psychoanalytische opstellen rond W. R. Bion (p. 27-51). Leuven / Apeldoorn: Garant.
- Van Coillie, F. (1999). Het fantasma van de doodsdrift. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 5, 137-153.
- Van Coillie, F. (2004). De ongenode gast – Zes psychoanalytische essays over het verlangen en de dood. Boom: Amsterdam.
- Verhaeghe, P. (1997). Trauma en hysterie bij Freud en Lacan. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 3, 86-99.
- Vermote, R. (1995). Inleiding. In M. Thys en R. Vermote (red.), Trauma en taboe – Psychoanalytische beschouwingen over incest (p. 7-18). Leuven / Apeldoorn: Garant.
- Weatherill, R. (1998). The sovereignty of death. Londen: Rebus Press.
© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Jaargang 31, nr. 1, maart 2025
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden
