Blikken en blozen
Samenvatting
In zijn roman La nausée uit 1938 geeft Sartre een indringende beschrijving van het verschijnsel walging. Het gevoel van walging of afkeer heeft altijd op een of andere manier te maken met een teveel. Het bestaan dringt zich bij de hoofdfiguur genadeloos op als een alles doordringend teveel aan zijn. Als de walging betrekking heeft op iets van jezelf, dan is er sprake van schaamte. Dan ervaar je iets van jezélf als te veel, dan ben je zelf object van walging. Naarmate de schaamte zich uitbreidt over je totale zelf, krijgt ze een ‹existentieel› karakter. Mijn bestaan is absurd en compleet overbodig. Mijn bestaansrecht als mens is in het geding. Ik ben verwerpelijk, abject. Volgens Darwin is blozen echter ook de meest menselijke van alle expressies. Schaamte confronteert me dus zowel met mijn verwerpelijkheid als mens als met mijn menselijkheid als zodanig. Wie totaal zonder blikken of blozen door het leven gaat, heeft geen last van verwerping maar zet wel zijn eigen menselijkheid op het spel; zo ook voelt wie onophoudelijk blozend onder de blikken gebukt gaat zich door het mensdom verstoten, maar gaat wel zeer menselijk door het leven.
Onbeperkt toegang tot het online archief?
Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.
© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden