Het geval Israëls: scheppingsverhalen
Summary
According to the Dutch sociologist Han Israëls, Freud acted in a number of unscientific ways conducting and describing his studies of cocaine and hysteria: he is said to have lied about his therapeutic successes, to have taken himself as an experimental subject when the results of other subjects disappointed him, and to have misrepresented his own theories in later accounts. Israëls has sought to find evidence for these allegations by means of a historical reconstruction of the ‘real’ course of events when Freud undertook his studies of cocaine and hysteria. However, a systematic analysis and critique of this reconstruction and of the allegations based on it shows that Israëls’ reconstruction is unsuccessful and that his allegations regarding Freud’s scientific integrity are based on constant misrepresentation and distortion of facts. It must be conceded that some of Israëls’ criticisms are true, but these criticisms were already known long before the publication of Israëls’ book.
Literatuur
- Breuer, J. (1895), Mejuffrouw Anna O.; Theoretische aspecten. In: J. Breuer & S. Freud, Studies over hysterie. Nederlandse Editie: Klinische Beschouwingen 5. Boom, Amsterdam/Meppel, p. 59-85; p. 277-301.
- Breuer, J., & Freud, S. (1893), Over het psychische mechanisme van hysterische fenomenen. Voorlopige mededeling. Nederlandse Editie: Klinische Beschouwingen 5, Boom, Amsterdam/Meppel, p. 43-58.
- Breuer, J., & Freud, S. (1895), Studies over hysterie. Nederlandse Editie: Klinische Beschouwingen 5. Boom, Amsterdam/Meppel.
- Brunt, E. (1993), Han Israëls. De mythe van Freud ontmaskerd. Het Parool, 17 april 1993, p. 17.
- Carroy, J. (1992), Breuer, Anna O.... et Freud. A propos du livre d’Albrecht Hirschmüller ‘Josef Breuer’. Psychanalyse à l’Université 17 (67), p. 153-156.
- Cranefield, P. F. (1958), Josef Breuer’s evaluation of his contribution to psycho-analysis. International Journal of Psycho-Analysis 39, p. 319-322.
- Decker, H.S. (1982), The choice of a name: ‘Dora’ and Freud’s relationship with Breuer. Journal of the American Psychoanalytic Association 30, p. 113-136.
- Devreese, D., Israëls, H., & Quackelbeen, J. (Eds.) (1986). Schreber inédit. Seuil, Paris.
- Ellenberger, H. F. (1970), The discovery of the unconscious. Basic Books, New York.
- Fédida, P. (1983), Hypnose, transfert et suggestion. Contribution à une métapsychologie du transfert. Psychanalyse à l’Université 9 (3), p. 13-50.
- Freud, S. (1889), [Rezension von: Forel, Auguste, ‘Der Hypnotismus’]. Gesammelte Werke, Nachtragshandy p. 125-139. S. Fischer, Frankfurt am Main.
- — (1890), Psychische Behandlung (Seelenbehandlung). Gesammelte Werke V, p. 287-315.
- — (1891), Hypnose. Gesammelte Werke, Nachtragsband, p. 141-150.
- — (1892), Über Hypnose und Suggestion. Gesammelte Werke, Nachtragsband, p. 165-178.
- — (1893), Über den psychischen Mechanismus hysterischer Phänomene. Gesammelte Werke, Nachtragsband, p. 181-195.
- — (1894), Die Abwehr-Neuropsychosen. Versuch einer psychologischen Theorie der acquirierten Hysterie, vieler Phobien und Zwangsvorstellungen und gewißer hallucinatorischer Psychosen. Gesammelte Werke I, p. 59-74.
- — (1895a), Mejuffrouw Emmy von N.; Miss Lucy R.; Katharina; Mejuffrouw Elisabeth von R.; Over de psychotherapie van de hysterie. In: J. Breuer & S. Freud, Studies over hysterie. Nederlandse Editie: Klinische Beschouwingen 5. Boom, Amsterdam/Meppel, p. 86-226; p. 302-354.
- — (1895b), Über Hysterie. Dreiteiliger Vortrag. Gesammelte Werke, Nachtragsband, p. 328-351.
- — (1896), Over de etiologie van de hysteric Nederlandse Editie: Klinische Beschouwingen 1. Boom, Amsterdam/Meppel, p. 9-45.
- — (1910), Over psychoanalyse – vijf colleges. Nederlandse Editie: Inleiding tot de Psychoanalyse 4. Boom, Amsterdam/Meppel, p. 9-66.
- — (1914), Over de geschiedenis van de psychoanalytische beweging. Nederlandse Editie: Psychoanalytische Beweging 1. Boom, Amsterdam/Meppel, p. 57-132.
- — (1924 [1923]), Kurzer Abriß der Psychoanalyse. Gesammelte Werke XIII, p. 405-427.
- — (1925 [1924]), Zelfportret. Nederlandse Editie: Psychoanalytische Beweging 2. Boom, Amsterdam/Meppel, p. 9-87.
- — (1926), Psycho-Analysis. Gesammelte Werke XIV, p. 299-307.
- — (1985), Briefe an Wilhelm Fließ 1887-1904. Üngekurzte Ausgabe. Fischer, Frankfurt am Main.
- Halberstadt-Freud, H.C. (1993), Het geval Israëls. Vrij Nederland, 8 mei 1993, p. 90-91.
- Hirschmüller, A. (1978), Physiologie und Psychoanalyse in Leben und Werk Josef Breuers. (Jahrbuch der Psychoanalyse. Beiheft nr. 4). Hans Huber, Bern.
- Hirschmüller, A. (1986), Briefe Josef Breuers an Wilhelm Fließ 1894-1898. Jahrbuch der Psychoanalyse 18, p. 239-261.
- Hollender, M. (1980). The case of Anna O.: A reformulation. American Journal of Psychiatry 137, p. 797-800.
- Israëls, H. (1980), Schreber, vader en zoon. Nietgepubliceerde doctoraatsverhandeling, Universiteit van Amsterdam.
- — (1986), Schreber père et fils. Seuil, Paris.
- — (1989a), Schreber, vader en zoon. Historische Uitgeverij, Groningen.
- — (1989b), De psychopathologie van de Freud-vorsers. Het Parool, 18 februari.
- — (1989c), Freud. Discrete biografie van dochter Anna, roddels van een huishoudster. Het Parool, 23 september 1989, p. 35.
- — (1992a), Freuds Phantasien über Leonardo da Vinci. Luzifer-Amor. Zeitschrift zur Geschichte der Psychoanalyse 5 (10), p. 8-41.
- — (1992b), Antwort an Michael Schröter. Luzifer-Amor. Zeitschrift zur Geschichte der Psychoanalyse 5 (10), p. 209-226.
- — (1993a), Het geval Freud. 1. Scheppingsverhalen. Bert Bakker, Amsterdam.
- — (1993b), Freud and the vulture. History of Psychiatry 4, p. 577-586.
- — (1995), Freud, fraude en verdringing. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde 43, p. 2190-2194.
- — (1996a), [Bespreking van ‘Freud and the child woman; The memoirs of Fritz Wittels’]. Vrij Nederland, 13 januari 1996, p. 73.
- — (1996b), Een pathologische leugenaar. Intermediair, p. 21-23.
- Israëls, H., & M. Schatzman (1993), The seduction theory. History of Psychiatry 4, p. 23-59.
- Luyten, P. (1996), Een wetenschapskritische studie van enkele tegenstanders van Freud en de psychoanalyse: Han Israëls en Hans Jürgen Eysenck. Niet-gepubliceerde licentiaatsverhandeling. Katholieke Universiteit Leuven (Centrum voor Dieptepsychologie), Leuven.
- Masterson, J.F. (1984), Reflections on Anna O. In: M. Rosenbaum & M. Muroff (Eds.), Anna O. Fourteen contemporary reinterpretations. Free Press, New York, p. 42-46.
- Meissner, W.W. (1979), A study on hysteria: Anna O. rediviva. Annual of Psychoanalysis 7, p. 17-52.
- Muroff, M. (1984), Anna O.: Psychoanalysis and group process theory. In: M. Rosenbaum & M. Muroff (Eds.), Anna O. Fourteen contemporary reinterpretations. Free Press, New York, p. 71-84.
- Pollock, G.H. (1968), The possible significance of childhood object loss in the Josef Breuer-Bertha Pappenheim (Anna O.)-Sigmund Freud relationship. I. Josef Breuer. Journal of the American Psychoanalytic Association 16, p. 711-739.
- Roazen, P. (1991), [Review: H. Israëls, ‘Schreber: father and son’]. Journal of the History of the Behavioral Sciences 27 (2), p. 227-228.
- Schneck, J. M. (1965), A reevaluation of Freud’s abandonment of hypnosis. Journal of the History of the Behavioral Sciences 1 (2), p. 191-195.
- Solms, M. (1996), Book review essay. Problems with some Freud scholarship. International Journal of Psycho-Analysis 77, p. 1041-1046.
- Solms, M. (1997), [Response to Israëls’s letter to the editor]. International Journal of Psycho-Analysis 78, p. 817-820.
- Spotnitz, H. (1984), The case of Anna O.: Agression and the narcissistic countertransference. In: M. Rosenbaum & M. Muroff (Eds.), Anna O. Fourteen contemporary reinterpretations. Free Press, New York, p. 132-140.
- Terwee, S. (1993), Gefascineerd door Freud. Kanttekeningen bij Grünbaum en Israëls. Psychoanalytisch Forum 11, p. 56-90.
- Vandereycken, W. (1993), [Bespreking van H. Israëls. Het geval Freud]. Tijdschrift voor Psychiatrie. Boeken 2, p. 44-45.
- Vichyn, B. (1989), Josef Breuer. Psychanalyse à l’Université 14 (53), p. 93-102.
© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Jaargang 30, nr. 3, september 2024
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden
