Schaamte: de emotie bij negatieve zelfevaluatie
Summary
In current public debate, shame is often positively reappraised as an emotion that functions in a regulatory way. In this article, however, it is argued that shame can strongly undermine self-esteem. Current psychoanalytic theory regarding emotions is also described on the metapsychological and clinical level. Shame is closely connected with the evaluation of identity, and can lead to strongly aggressive tendencies. Shame develops when a person observes him-/herself through the assumed eye of another, thus making him-/herself an object. A clinical vignette illustrates how shame can be handled in treatment. Finally, some comments are made on ‘common sense’ opinions which are frequently heard.
Literatuur
- Groen, M. (2003). Over de samenhang van schaamte en geweld. Tijdschrift voor Psychotherapie, 29, 255-269.
- Janin, C. (2002). Pour une théorie psychanalytique de la honte. Bulletin de la Société Psychanalytique de Paris, 66, 12-100.
- Lewis, H.B. (1971). Shame and guilt in neurosis. New York: International Universities Press.
- Lindsay-Hartz, J. (1984). Contrasting experiences of shame and guilt. American Behavioral Scientist, 27, 689-704.
- Mettrop, P.J.G., Thiel, M.L. van & Wiersema, E.M. (red.) (1988). Schuld en schaamte. Psychoanalytische opstellen. Amsterdam/Meppel: Boom.
- Nathanson, D.L. (1990). Project for the study of emotion. In R.A. Glick & S. Bone (red.), Pleasure beyond the pleasure principle, p. 81-110. New Haven: Yale University Press.
- Schafer, R. (2003). Bad Feelings. Selected psychoanalytic essays. Londen/New York: Karnac Books.
- Schalkwijk, F.W. (1997). Psychoanalyse en emotie: een aanzet tot discussie. Tijdschrift voor Psychoanalyse, 3, 68-85.
- Scheff, T.J. (1987), The shame-rage spiral: A case study of an intimate quarrel. In H.B. Lewis (red.), The role of shame in symptom formation, p. 109-149. Hillsdale: Erlbaum.
- Seidler, G.H. (2001). Der Blick des Anderen. Eine Analyse der Scham. Tweede herziene uitgave. Stuttgart: Klett-Cotta. Tevens in het Engels verschenen.
- Tangney, J.P & Dearing, R.L. (2002). Shame and guilt. New York: The Guilford Press.
- Tas, L. (1974). Lotgevallen van het schaamte-affect. Inval, 417-429.
- Weijers, I. (2000). Schuld en schaamte. Een pedagogisch perspectief op het jeugdstrafrecht. Houten/Diegem: Bohn Stafleu Van Loghum.
© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Jaargang 31, nr. 1, maart 2025
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden
