Satisfaction at last

Samenvatting

Her jaarlijkse NPSA-congres vond ditmaal plaats in Brussel, in de Université Libre de Bruxelles (ULB), en handelde over seksualiteit. Zoals gebruikelijk ging er aan het tweedaags congres een educational day vooraf, met een inleiding tot de hoofdthema's van het congres. Oliver Turnbull beet de spits af en zoomde meteen in op de psychofysiologie van de seksuele cyclus, met de klassieke indeling van Masters en Johnson (1966) in vier fasen (opwinding, plateau, orgasme, resolutie). Om de vele biologische gegevens hierover te ordenen, gebruikte hij het interpretatiekader van Jaak Panksepp, die op basis van decennialang neurobiologisch fundamenteel onderzoek zeven hardwired emotioneel affectieve systemen onderscheidt (SEEKING, PANIC/GRIEF = SEPARATION DISTRESS, CARE, LUST, FEAR, ANGER, PLAY). 1 Er bestaat binnen de neuropsychoanalytische beweging grote eensgezindheid over dit model. Turnbull had het over before chemicals en after chemicals (voor en na het orgasme). Met before en after correspondeert ook het psychoanalytisch interessante onderscheid tussen wanting en liking van Kent Berridge, een neurowetenschapper die zich bezighield met verslaving. Het begin van de seksuele cyclus wordt in hoofdzaak aangedreven door dopamine (SEEKING) naast vasopressine (vooral bij de man, LUST) — stoffen die men algemeen onder wanting kan klasseren — terwijl ook oxytocine toeneemt (LUST, vooral bij de vrouw; oxytocine behoort ook tot SEPARATION DISTRESS = het hechtingssysteem) en piekt op het hoogtepunt. Vervolgens komen opiaten vrij (SEPARATION DISTRESS) — mediatoren bij uitstek van liking — samen met serotonine en tot slot ook prolactine (CARE). Het orgasme is een combinatie van zowel wanting als liking. We zien dus dat de chemie van de seksualiteit ook stoffen bevat die een rol spelen in andere emotionele systemen. Later in het congres zal Valerie Voon aantonen dat ook compulsief seksueel gedrag met hetzelfde schema van wanting en liking te analyseren valt. Het verslavende aspect schuilt vooral in een versterking van de wanting-circuits (SEEKING), terwijl liking na een tijd zelfs afneemt.