Een strafrechtadvocaat als romancier
Samenvatting
Het is Britta Böhler gelukt op aangrijpende wijze de innerlijke turbulenties van Thomas Mann (1875-1955) in beeld te brengen in de aanloop naar het dieptepunt van de twintigste eeuw. De beslissing speelt zich af in de drie dagen, 31 januari tot en met 2 februari 1936, waarin Thomas Mann, dan in onvrijwillig asiel in Zwitserland, verscheurd wordt door twijfels over het al dan niet versturen van een politieke verklaring naar de ook in Duitsland veel gelezen Neue Zürcher Zeitung. Dit brisante pamflet is geschreven onder druk van zijn rebelse kinderen Klaus en Erika — maar ook onder het dringend zwijgen van zijn Joodse vrouw Katja Pringsheim. Eindelijk spreekt hij zich ondubbelzinnig uit tegen het naziregime, wat de terugkeer naar Duitsland en de verkoop van zijn boeken daar zeker in gevaar zal brengen. De wél verkochte exemplaren dreigen dan hetzelfde lot te ondergaan als die van zijn politiek strijdvaardigere, oudere broer Heinrich. Diens boeken gingen tijdens het massaal geënsceneerde naziritueel van de Boekverbranding op 10 mei 1933, onder andere op de Berlijnse Opernplatz, met de werken van Freud en vele andere Joodse schrijvers en filosofen, in vlammen op. Bibliotheken en archieven, waaronder de psychoanalytische, werden geplunderd en vernietigd. Het vooraanstaande Frankfurter Institut für Sozialforschung was op dat moment al gesloten en de boeken in beslag genomen; de Joodse oprichters van de psychoanalytische afdeling — Karl Landauer, Heinrich Meng, Frieda Fromm-Reichmann en Erich Fromm — vluchtten naar het buitenland. Karl Landauer werd een belangrijk leeranalyticus in Nederland totdat hij — met de Nederlandse psychoanalytici Jacques en Louis Tas — in 1944 via Kamp Westerbork werd gedeporteerd naar het Concentratiekamp Bergen-Belsen, waar hij 27 januari aan ontberingen overleed (Landauer 1991).
Onbeperkt toegang tot het online archief?
Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.
© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden