Door beestjes bezeten
Samenvatting
Freud noemde het onbewuste ooit, naar een bekende metafoor van Fechner, ‹het andere toneel›. Bij het werk van theatermaker Jakop Ahlbom moet men onwillekeurig hieraan denken. Men zou het theater van Ahlbom kunnen omschrijven als ‹scènes van het onbewuste›. Ongetwijfeld is het sterk visuele karakter daar mede debet aan — Ahlbom heeft eerst een opleiding in de mime gevolgd alvorens hij zich toelegde op het maken van theater — met pregnante beelden, die los van het werk bijblijven. Neem bijvoorbeeld het beeld uit Vielfalt (2006) van een ronde tafel waar eerst een vrouw uit verschijnt, een duidelijk fallisch beeld, en even later een man in verdwijnt. Of het beeld uit Innenschau (2010) waar de intimiteit van de slaapkamer wordt verstoord door een stel intimiderende rechercheurs die rechtstreeks uit een klerenkast komen marcheren, een krachtige verbeelding van het interveniërende strenge Boven-Ik. Ahlbom creëert een eigen wereld, waarbij ieder nieuw werk zijn oeuvre compliceert maar ook met terugwerkende kracht verklaart. Wie bijvoorbeeld bij het kijken naar Vielfalt niets weet aan te vangen met het beeld van de in de tafel verdwijnende man, wordt door Innenschau als het ware met de neus op de feiten gedrukt wanneer een man door een reusachtige vagina wordt opgeslorpt. Dat is overigens wel een beeld dat aan de verbeelding weinig ruimte laat, en het is ook niet maatgevend voor het werk van Ahlbom, waarvan het juist de poëtische kracht is de werkelijkheid in de marge te ontregelen. Op zijn beste momenten maakt Ahlbom ons gevoelig voor de meergelaagdheid van de werkelijkheid. Zo kan een beeld, als bij een Möbiusband, plotseling omklappen, we hoeven maar te denken aan het liefdesbed in Innenschau dat even later in een graf verandert.
Onbeperkt toegang tot het online archief?
Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.
© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden