Zijn psychiaters gek?

Diverse thema's passeren hierbij de revue, zoals de rol van geloof en humor in de psychiatrie en een nieuwe visie op het begrip ‹psychose›. Bepaalde misvattingen worden opgehelderd of beter in perspectief geplaatst, wat het boek ook voor leken erg aantrekkelijk maakt. De Diagnostic and statistical manual of mental disorders (DSM) wordt bijvoorbeeld mooi op waarde geschat door Joeri Tijdink, die deze de waarde geeft van louter een richtlijn binnen een zelfstandig etiologisch denken als psychiater. Verschillende auteurs bieden een hedendaagse kijk op psychiatrische ziektebeelden. Zo introduceert Arne Popma het begrip ‹narture›, als samentrekking van nature (biologie) en nurture (omgeving), en biedt hij hiermee een rijk verklaringsmodel voor het ontstaan van depressies. Jim van Os roept op tot een dimensionele benadering van psychose en geeft mooi aan hoe dit verbindend kan werken in het omgaan met patiënten.

Er is ook aandacht voor de rol van de psychoanalyse in de psychiatrie. Zo biedt Alex Korzec een frisse kijk op de zin en onzin van zelfkennis. Hij maakt hierbij een verhelderend onderscheid met het louter aanleren van zelfwaarneming (bijvoorbeeld in een populaire managementcursus). De bijdrage van Nelleke Nicolai toont hoe een tijdsgebonden stigma van de psychiatrie de identiteit van de psychiater meebepaalt en hoe vanuit verzet daartegen het vak één van haar belangrijke instrumenten heeft verloren: de empathie. In een persoonlijk geschreven essay beschrijft zij hoe voor haar de psychoanalyse in een modern kader een ziel aan het vak teruggegeven heeft. Ook Willem van Tilburg geeft aan waarom de rol van de psychoanalyse in de moderne psychiatrie niet uitgespeeld is. Hij wijst op haar unieke elementen, zoals de rol en de dynamiek van het onbewuste en het expliciet exploreren van de therapeutische relatie, en stelt dat juist door het op systematische wijze bij de patiënt leggen van de verantwoordelijkheid om zichzelf te leren ontdekken en verder te ontwikkelen, er op de dag van vandaag ruimte is voor een doorstart van de psychoanalyse. Een voorwaarde hiervoor is wel dat deze werk blijft maken van een wetenschappelijke onderbouwing.

De rode draad door het werk leest dan ook als een oproep om bepaalde (psychoanalytische) aspecten van de psychiatrische discipline niet verloren te laten gaan, zoals menselijkheid en empathie, en om deze noodzakelijke elementen te verdedigen tegen de oprukkende regelzucht van diverse overheden. Een oproep ook om de identiteit van de psychiater met trots te verdedigen tegenover andere medische disciplines, en om hierbij de hand in eigen boezem te durven steken als het gaat om de geloofwaardigheid van de gestelde diagnoses. Bovenal een persoonlijk geschreven oproep en allerminst een aanklacht, die vanuit een constructief denken de lezer met een warm enthousiasme voor het vak achterlaat.

© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.