Is religie een illusie zonder toekomst? — De reacties van Meissner en Kernberg op Freuds ideeën over religie
Samenvatting
Freud heeft een uitgesproken atheïstische levensbeschouwing, die ook duidelijk tot uitdrukking komt in zijn werk. Enkele van zijn bekendste werken, De toekomst van een illusie (1927) en Totem en taboe (1913), zijn psychoanalytische reflecties over de ontwikkeling en functie van religie. Freud beschrijft dat religie nodig is als afweer tegen gevoelens van angst, onmacht en schuld, en om de regressieve krachten die de cultuur willen vernietigen te beperken. De prijs hiervoor is inperking van driften door een oedipale dynamiek (taboes), en vertekening van de realiteit door een religieuze illusoire beleving van de werkelijkheid. Het atheïsme is volgens hem een rijpere levenshouding, omdat hiermee de realiteit meer onder ogen wordt gezien. Nog steeds wordt de psychoanalyse sterk geassocieerd met een atheïstische overtuiging. Het risico hiervan is dat in analytische behandelingen religie wordt genegeerd (door patiënt en/of therapeut) of dat, in navolging van Freud, religieuze overtuigingen met name als een afweerformatie worden gezien, die geanalyseerd zal moeten worden. De vraag is of deze beide reacties volledig recht doen aan de religieuze (belevings)wereld.
Onbeperkt toegang tot het online archief?
Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.
© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Jaargang 31, nr. 2, juni 2025
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden
