MENU
  • Home
  • Actueel
    • Nieuws
    • Agenda
  • Inhoud
    • Laatste nummer
    • Archief
    • Rubrieken
    • Redactioneel
    • Artikel
    • Boekessay
    • Naast de bank
    • Scènes
    • Histories
    • Verslagen
    • Boeken
  • Auteurs
    • Overzicht auteurs
    • Auteursrichtlijnen
    • Artikel indienen
    • Gebruik van artikelen
  • Abonnementen
    • Abonnement aanvragen
    • Proefabonnement
    • Voorwaarden en wijzigingen
  • Over TvPa
    • Redactie
    • Adverteren
    • Open Access
    • Links
    • Contact
  • Reacties
    • Van lezers
Inloggen
Inhoud
Inhoudsopgave jaargang 31 (2025) / nummer 4
PDF  

Theoretische genese reproduceert ontogenese

Erik Plass
11 december 2025
https://doi.org/10.5553/PA/259027332025031004003

Nederlands English

Samenvatting

De titel van deze bijdrage verwijst naar een citaat van Jean Laplanche (1924-2012), waarin hij zijn idee verwoordt dat de ontwikkeling van een psychoanalytische theorie de neiging heeft om de ontogenese te reproduceren. De ontogenese betekent in psychoanalytische zin de ontwikkeling van ons onbewuste en de bewegingen die het onbewuste in gang zet. Met andere woorden: wanneer we de ontwikkeling van een theorie onderzoeken, zouden we daarin de onvermijdelijke bewegingen kunnen ontdekken die het onbewuste voortbrengt — bewegingen die paradoxaal genoeg de neiging hebben om het onbewuste te verhullen. Dit is vergelijkbaar met wat er in de behandelkamer gebeurt: het identificeren en ontmantelen van de uitingen van het onbewuste.

Summary

Theoreticogenesis

Jean Laplanche translated, analyzed, and interpreted Freud’s work, ultimately revealing that Freud’s own theories concealed the unconscious in a way that mirrored how the unconscious is concealed in the human psyche. Laplanche expressed this idea through a playful adaptation of Haeckel’s law (ontogenesis recapitulates phylogenesis), suggesting that theoreticogenesis — the evolution of theory itself, with all its twists and turns — tends to reproduce ontogenesis, reflecting the fate of the unconscious in the individual. Laplanche teaches us that both the evolution of theory and the psychoanalytic method are guided by the unconscious. In this paper, I will translate and elaborate on a key text by Laplanche in which he explains his method. I will briefly highlight two key Freudian theoretical wanderings that informed Laplanche. Finally, I argue that Laplanche’s psychoanalytic method is uniquely suited to treating theories as possibilities for analysis, with the goal of developing a more comprehensive vision of the psychoanalytic field.

Onbeperkt toegang tot het online archief?

Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.

Aanmelden
Vorige Inhoudsopgave Volgende
Twitter Facebook Linkedin
Delen Print PDF

© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x


De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:


Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.

Jaargang 31, nr. 4, december 2025

Neem een ABONNEMENT Laatste editie Archief

Nieuwsbrief Boom Psychologie

Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.

Aanmelden

Boeken

Positieve psychologie - De toepassingen
Fredrike Bannink
€ 24,95
Meer informatie
Diagnostiek in de praktijk
Frans Schalkwijk
€ 39,50
Meer informatie

Privacy policy

Algemene voorwaarden

© 2009-2025
Boom uitgevers Amsterdam

Redactieadres

Romana Goedendorp

Miquelstraat 131

2522 KN  Den Haag
tvpsychoanalyse@gmail.com

Klantenservice

Boom uitgevers Amsterdam B.V.

Postbus 15970

1001 NL Amsterdam

Nederland

088-0301000

klantenservice@boom.nl