Van de vos en de kippen

Het gaat slecht met de Nederlandse psychoanalyse, aldus Rob Wille, en hij weet hoe dat komt: de psychoanalyse heeft zich in de afgelopen decennia laten verleiden, omwille van het geld, tot vergaande aanpassingen aan niet-psychoanalytische betalende instanties, waardoor ze van haar identiteit vervreemd is geraakt. Hij kent ook de hoofdschuldige: het Nederlands Psychoanalytisch Instituut. Dat instituut heeft vooropgelopen in het zich prostitueren voor de Mammon en heeft daarmee de psychoanalytische verenigingen, behalve de standvastige Nederlandse Psychoanalytische Groep (NPAG), op een dwaalspoor gebracht. En wat zijn de door het aanbeden Gouden Kalf gestelde, identiteitberovende eisen? Rob Wille stelt: controleerbaarheid en meetbaarheid. Hij vergeet te vermelden dat de grootste boef op dit gebied Sigmund Freud is, die in 1933 stelde: ‹De psychoanalyse is, denk ik, niet in staat een eigen wereldbeschouwing te scheppen. Ze heeft daaraan geen behoefte, ze is zelf wetenschap en kan zich bij de wetenschappelijke wereldbeschouwing aansluiten› (p. 232). Wie dit uitgangspunt als wezensvreemd verwerpt, verklaart de psychoanalyse tot een esoterische aangelegenheid die beter in een tempel kan worden onderwezen dan in een instituut. Wetenschap is exoterisch. Ze wil controleerbare methoden en meetbare resultaten. Uiteraard: in de huidige stand van de wetenschap geldende en voor de betreffende discipline adequate controles en resultaten. Over de vraag welke methoden en resultaten voor de psychoanalyse valide zijn, valt te discussiëren en wordt gediscussieerd, maar niet over de vraag of de principes van controleerbaarheid en meetbaarheid ook voor de psychoanalyse gelden. Zou het  Rob Wille ontgaan dat er nog andere motieven bestaan dan geldbejag om te streven naar een psychoanalyse die zoveel mogelijk op betrouwbare kennis en kunde stoelt? Hij eindigt zijn vertoog met een oproep tot ‹de drie door de IPA erkende verenigingen› (de Nederlandse Vereniging voor Psychoanalytische Psychotherapie mag niet meedoen, ik vermoed dat hij deze niet zuiver genoeg in de psychoanalytische leer vindt) om ‹gezamenlijk hun verantwoordelijkheid voor de psychoanalyse in Nederland te nemen›. En wie predikt deze op zichzelf lofwaardige boodschap? Voor zover ik weet heeft Rob Wille geweigerd een bijdrage te leveren aan het tot stand komen van de Leidraad voor Langdurige Psychoanalytische Behandelingen (De Jonghe e.a. 2010) en heeft hij, met de NPAG, onder het motto ‹Wij zijn anders› geweigerd eendrachtig een standpunt in te nemen toen het College voor zorgverzekeringen besloot de psychoanalyse te verwijderen uit het basispakket. Ik bedoel maar: wanneer de vos de passie preekt, boer pas op je kippen.

© 2009-2025 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.