Bezetenheid, melancholie en de constructie van geestesziekten
Samenvatting
Een centrale vraag in de literatuur over de geschiedenis van de waanzin en de psychiatrie en over de cultuurhistorische plaats van de psychoanalyse is de vraag of en in hoeverre nosologische categorieën en classificatiesystemen historische constructies zijn of misschien toch adequate beschrijvingen van universele en onveranderlijke ‹natuurlijke soorten›. Thomas Szasz en Michel Foucault zijn begin jaren zestig de eersten die betogen dat psychische ziekten theoretische constructen zijn zonder feitelijke basis (Szasz 1975). Zij zeggen dat de opkomst van de moderne psychiatrie met haar telkens weer aan veranderingen en verschuivingen onderhevige classificatiesystemen gezien moet worden als het resultaat van sociaal-culturele uitsluitings- en disciplineringsmechanismen (Foucault 1961; Szasz 1975). Meer recent heeft vooral Ian Hacking laten zien dat in de psychiatrie sociaal-culturele discursieve formaties en ordeningsmodellen bepalend zijn voor hoe subjecten geconstitueerd worden binnen het begrensde veld van mogelijkheden dat met deze formaties en modellen is gegeven. Verschillende vormen of typen van subjectiviteit (d.w.z. de zelfconstitutie van het subject in zijn verhouding tot de eigen innerlijkheid en lichamelijkheid) worden pas mogelijk binnen een specifiek sociaal-cultureel veld van kennis (theorieën en categorieën) en praktijk (regulatieve procedures en technieken, instituties) (Hacking 1995; 2004).
Onbeperkt toegang tot het online archief?
Wilt u dit artikel en alle andere artikelen in het archief onbeperkt kunnen lezen?
Log in of neem een abonnement.
© 2009-2021 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x
De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:
Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912.
Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).
No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.
Jaargang 26, nr. 4, december 2020
Nieuwsbrief Boom Psychologie
Meld u nu aan en ontvang maandelijks de Boom Psychologie nieuwsbrief met aantrekkelijke aanbiedingen en de nieuwe uitgaven.
Aanmelden
Meer informatie
