Is de psychoanalyse louter therapeutisch?

De vraag in de titel is retorisch, aangezien de auteur meteen van wal steekt met een hoofdstuk dat de titel draagt: De analyse kan enkel therapeutisch zijn. Volgens Demoulin is ze dat bovendien op twee niveaus. De patiënt kan besluiten om de analyse te volgen tot hij verlichting ervaart in het symptoom. Maar de analyse kan ook voortgezet worden tot haar uiterste limieten. Hierbij gaat de patiënt voorbij aan het ondraaglijke van het symptoom om te komen tot het onmogelijke van de condition humaine. In die zin is de analyse een genezing via het ongeneeslijke en daarin schuilt haar essentiële therapeutische dimensie. Zij maakt het de patiënt mogelijk hier anders mee om te gaan dan via een symptoom. Dat laatste is volgens Demoulin namelijk een inadequate manier om met deze onmogelijkheid om te gaan. De analyse kan evenwel niet zomaar gereduceerd worden tot een vorm van psychotherapie. Demoulin maakt hierin een scherp onderscheid. Waar volgens hem de psychotherapieën werken volgens de principes van overreding en suggestie en de medische therapieën dankzij de tussenkomst van een object (een pil), ontleent de analyse haar werkzaamheid aan de waarheidseffecten van het gesproken woord. In de overige hoofdstukken bezorgt de auteur ons — kort samengevat — een uitdieping van de therapeutische werkzaamheid van het spreken, van de toepassing van de psychoanalyse op de psychosen en de moderne pathologieën en van de grenzen van de psychoanalyse voor zowel de analyticus als voor de analysant op het gebied van de overdracht. Tot slot wil ik even stilstaan bij de reden waarom uitgeverij Idesça net nu met een vertaling komt van een in 2001 verschenen werk. Dit is te wijten aan de staat van de psychoanalyse binnen de huidige veranderingen van de Belgische wetgeving. In België staat de wetgever namelijk op het punt de psychoanalyse te rangschikken onder de psychotherapieën, waarvan de beoefening enkel zou worden toegestaan aan artsen en klinisch psychologen. Hiermee dreigt het eigene van de psychoanalyse te verdwijnen en daarin schuilt de actualiteit van dit werk. Door het therapeutische van de psychoanalyse te bespreken en tegelijk haar te onderscheiden van de psychotherapeutische en medische behandelingen, stelt dit werk heel scherp wat er precies verloren dreigt te gaan.

© 2009-2024 Uitgeverij Boom Amsterdam
ISSN 1382-516x

De artikelen uit de (online)tijdschriften van Uitgeverij Boom zijn auteursrechtelijk beschermd. U kunt er natuurlijk uit citeren (voorzien van een bronvermelding) maar voor reproductie in welke vorm dan ook moet toestemming aan de uitgever worden gevraagd:

Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch door fotokopieën, opnamen of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikelen 16h t/m 16m Auteurswet 1912 jo. Besluit van 27 november 2002, Stb 575, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoeding te voldoen aan de Stichting Reprorecht te Hoofddorp (postbus 3060, 2130 KB, www.reprorecht.nl) of contact op te nemen met de uitgever voor het treffen van een rechtstreekse regeling in de zin van art. 16l, vijfde lid, Auteurswet 1912. Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16, Auteurswet 1912) kan men zich wenden tot de Stichting PRO (Stichting Publicatie- en Reproductierechten, postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp, www.cedar.nl/pro).

No part of this book may be reproduced in any way whatsoever without the written permission of the publisher.